Thầy Nguyễn Văn Bồng của khóa 1 Võ bị

ÑIEÀU ÍT BIEÁT VEÀ MOÄT CÖÏU CHIEÁN BINH

Kiến Quốc

                                                                                                                      

Ông Bồng luôn tự hào là lính của anh Văn. (Tại tư gia ở Hương Canh).

Ñoù chính laø CCB Nguyeãn Vaên Boàng. Queâ oâng noåi tieáng vôùi laøng ngheà truyeàn thoáng “Ai veà mua vaïi Höông Canh…” thuoäc huyeän Bình Xuyeân, tænh Vónh Phuùc.
Naêm 1936 khi vöøa troøn 13 tuoåi, oâng ñöôïc gia ñình cho veà Haø Noäi aên hoïc. Nhöõng naêm hoïc thaønh chung, ñöôïc giaùc ngoä oâng ñaõ cuøng baïn beø bí maät xaây döïng cô sôû Vieät Minh ôû Haø Noäi vaø vuøng trung du saùt chaân Tam Ñaûo.
Toát nghieäp tuù taøi, naêm 1944, oâng thi tuyeån laøm nhaân vieân quaûn lí nhaân söï Baéc boä. Thaùng 8-1945, oâng tham gia vaän ñoäng tuyeân truyeàn trong giôùi hoïc sinh, vieân chöùc vaø coù maët trong caùc cuoäc mit-tinh chuaån bò Toång khôûi nghóa ôû Haø Noäi. Ngaøy 18-8 naêm ñoù, oâng veà queâ tham gia giaønh chính quyeàn ôû huyeän.

Caùch maïng thaønh coâng, oâng ñöôïc cöû ñi hoïc tröôøng Quaân chính VN (sau laø Voõ bò Traàn Quoác Tuaán). Ngaøy 15-11-1945, khoùa hoïc keát thuùc, oâng ñöôïc giöõ laïi laøm caùn boä khung. Oâng nhôù maõi kæ nieäm Baùc Hoà ñeán döï leã toát nghieäp vaø caên daën: “Hoïc nhö theá chöa phaûi laø heát. Muoán laøm toát nhieäm vuï caùch maïng thì coøn phaûi hoïc suoát ñôøi”. Sau ñoù oâng cuøng caùc ñoàng chí Phaïm Nguõ Kieân, Hoaøng Xuaân Tuyø, Trieäu Huy Huøng ñöôïc keát naïp vaøo Ñaûng.
Ngaøy 1-5-1947, 2 ñaûng vieân Nguyeãn Vaên Boàng vaø Trieäu Huy Huøng vinh döï giôùi thieäu keát naïp thaày hieäu tröôûng Hoaøng Ñaïo Thuyù[1] vaøo Ñaûng. Khai giaûng khoùa 2, oâng ñöôïc phaân coâng laøm chính trò vieân Toång ñoäi. Tuy coøn treû nhöng oâng ñaõ maïnh daïn hoïc taäp vaø laøm toát coâng taùc chính trò, coâng taùc Ñaûng - moät nhieäm vuï môùi meû trong Quaân ñoäi quoác gia.
Thu ñoâng 1947, giaëc Phaùp aâm möu tieâu dieät cô quan ñaàu naõo khaùng chieán ôû Vieät Baéc. Nhaø tröôøng bieân cheá thaønh trung ñoaøn 79. OÂng tham gia trong caùnh quaân tieâu dieät choát Yeân Thònh, chaën ñöùng muõi taán coâng cuûa ñòch töø Cao Baèng xuoáng. Tröôøng Voõ bò ñaõ beû gaãy goïng kìm cuûa giaëc taán coâng vaøo An toaøn khu. Sau traäân naøy, ngaøy 28-10-1947, Baùc Hoà ñaõ taëng nhaø tröôøng laù côø theâu 4 chöõ vaøng “Trung duõng, Quyeát thaéng”.
Sau ñoù trôû veà tieåu ñoaøn Luõng Phaày (tieàn thaân cuûa trung ñoaøn 88, sö 308), oâng tham gia nhieàu traän ñaùnh coâng kieân aùc lieät. Ñeâm 10-12-1951, beân bôø taû ngaïn soâng Ñaø thuoäc tænh Phuù Thoï, trung ñoaøn 88 cuøng quaân daân ñòa phöông tieâu dieät goïn moät tieåu ñoaøn Aâu-Phi chieám ñoùng taïi cöù ñieåm Tu Vuõ. Chieán thaéng naøy ñöôïc ghi vaøo söû saùch, töø ñoù trung ñoaøn 88 coù phieân hieäu “Trung ñoaøn Tu Vuõ”.

Nhöng cuoäc ñôøi ñaâu coù thuaän buoàm xuoâi gioù. Thôøi kì “Söûa sai” naêm 1956-57, do aáu tró trong nhaän thöùc maø gia ñình oâng bò quy keát “theo Quoác daân ñaûng”. OÂng bò taïm giam. Nghe tin, thieáu töôùng Traàn Töû Bình - Toång thanh tra quaân ñoäi (ngöôøi giôùi thieäu oâng vaøo Ñaûng) - laáy danh döï ra ñaûm baûo: “Moät gia ñình coù 10 ngöôøi con ñi boä ñoäi ñöôïc Cuï Hoà taëng huaân chöông Khaùng chieán haïng nhaát naêm 1946, oâng cuï laïi laø chuû tòch ñaàu tieân cuûa Uyû ban khaùng chieán haønh chính Bình Xuyeân, gia ñình ñöôïc Chính phuû taëng ñoàng tieàn vaøng vì coù coâng nuoâi daáu caùn boä vaø mua tín phieáu uûng hoä Vieät Minh thì laøm sao coù theå theo Quoác daân ñaûng. Neáu gia ñình Nguyeãn Vaên Boàng theo Quoác daân ñaûng thì Traàn Töû Bình naøy laø ñaûng vieân Quoác daân ñaûng töø laâu roài”. Sau ñoù oâng ñöôïc traû töï do. Leõ thöôøng ngöôøi bò oan traùi seõ oaùn giaän toå chöùc nhöng voán laø ngöôøi troïng ñaïo lyù, giaàu taâm huyeát vaø vôùi baûn lónh cuûa moät ñaûng vieân coäng saûn, oâng ñaõ vöôït qua ñònh kieán tieáp tuïc coáng hieán.


Thôøi gian 1956-61, oâng veà laøm chuyeân vieân Vuï Ñaïi hoïc, Trung hoïc chuyeân nghieäp (Boä Giaùo duïc). Ñaây laø thôøi kì taâm ñaéc cuûa cuoäc ñôøi oâng vì ñöôïc cuøng caùc oâng Hoà Ñaéc Di vaø Leâ Vaên Giaïng goùp phaàn vaøo vieäc cuûng coá caùc nhaø tröôøng theo chöông trình giaùo duïc thöïc daân trôû veà vôùi neàn giaùo duïc caùch maïng. Boä tröôûng Nguyeãn Vaên Huyeân ñaõ ñaùnh giaù cao nhöõng coá gaéng cuûa Vuï. Khi mieàn Baéc vaøo thôøi kì xaây döïng, ñeå tieáp nhaän söï giuùp ñôõ cuûa Lieân Xoâ, Trung Quoác, oâng ñöôïc giao  laøm hieäu tröôûng tröôøng Trung hoïc Ngoaïi ngöõ Thanh Xuaân, ñaøo taïo caáp toác ñoäi nguõ giaùo vieân, phieân dòch tieáng Nga vaø Trung.
Cuoái 1964, giaëc Myõ leo thang ra mieàn Baéc, tröôøng giaûi theå, Boä Taøi chính ñaõ môøi oâng veà cuûng coá laïi tröôøng Taøi chính Haø Noäi (naèm ôû baõi Phuùc Xaù treân soâng Hoàng), sau ñoù tham gia xaây döïng Trung hoïc Taøi chính 2 (ôû Yeân Duõng, Baéc Giang). Suoát nhöõng naêm thaùng chieán tranh, oâng cuøng Ban giaùm hieäu khoâng quaûn khoù khaên, ñöa tröôøng veà noâng thoân sô taùn traùnh bom ñaïn, lo nôi aên, choán ôû ñeå ñaûm baûo chaát löôïng hoïc taäp.


Naêm 1974, oâng nhaän nhieäm vuï veà tröôøng Ñaïi hoïc Taøi chính (ñoùng ôû Phuùc Yeân) laøm phoù hieäu tröôûng phuï traùch xaây döïng. Caû tröôøng ngaøy aáy khoâng queân ñöôïc ngöôøi thaày chaïy ñoân ñaùo xin töøng ñoàng baïc ñeå xaây döïng cô sôû vaät chaát, ñaûm baûo chaát löôïng daïy vaø hoïc trong ñieàu kieän heát söùc khoù khaên. Trong 8 naêm, Ñaïi hoïc Taøi chính ñaõ ñaøo taïo haøng nghìn cöû nhaân phuïc vuï cho coâng cuoäc xaây döïng kinh teá sau chieán tranh.
Ñeán naêm 1982, trôû veà vaên phoøng Boä oâng tham gia xaây döïng Coâng ty In Taøi chính, cung caáp aán phaåûm cho ngaønh. Naêm 1986, veà vôùi ñôøi thöôøng nhöng oâng vaãn giöõ loái soáng tình nghóa thuyû chung, khoâng quaûn tuoåi taùc oâng tích cöïc hoaït ñoäng trong Ban Lieân laïc truyeàn thoáng khoùa 1, 2, 3 Voõ bò Traàn Quoác Tuaán; laø caàu noái caùc ñoàng ñoäi, thaày troø cuõ vaø tìm kieám tö lieäu ñeå xaây döïng lòch söû truyeàn thoáng cho caùc ñôn vò, nhaø tröôøng.


Muøa thu naêm roài coù dòp ra Haø Noäi, toâi tìm gaëp oâng xin tö lieäu. OÂâng ñaõ taâm söï: “Cuoäc ñôøi mình töø khi theo caùch maïng ñaõ gaén boù vôùi nhieàu ñôn vò vaø ñòa phöông maø sau naøy ñeàu ñöôïc Ñaûng, Nhaø nöôùc tuyeân döông ñôn vò Anh huøng. Ñaàu tieân phaûi keå ñeán tröôøng Voõ bò Traàn Quoác Tuaán (nay laø Só quan Luïc quaân I), sau ñoù laø Trung ñoaøn Tu Vuõ. Naêm 2003, xaõ Tu Vuõ ñöôïc coâng nhaän ñôn vò Anh huøng thì mình cuøng ñoaøn ñaïi bieåu xaõ veà chuùc thoï Ñaïi töôùng Voõ Nguyeân Giaùp. Nay huîeän Bình Xuyeân ñang hoaøn taát hoà sô ñeå treân coâng nhaän Anh huøng LLVTND.
Rieâng ñaïi gia ñình mình coù 3 ngöôøi ñöôïc coâng nhaän caùn boä laõo thaønh vaø 4 ngöôøi laø caùn boä tieàn khôûi nghóa. Ñaây laø nieàm töï haøo lôùn! Sau naøy tuy khoâng leân lôùp giaûng daïy chuyeân moân nhöng caùnh sinh vieân vaãn cöù goïi laø “thaày Boàng”. Ñoù chính laø phaàn thöôûng cho nhöõng thaùng naêm coâng taùc nhaø tröôøng. Cuoäc ñôøi mình ñôn giaûn vaäy, coù gì ñeå vieát…”.
Thöa laõo ñoàng chí, chính söï khieâm toán aáy ñaõ noùi leân taát caû. OÂng ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp khoâng nhoû vaøo coâng cuoäc “troàng ngöôøi”. Vaø cuoäc ñôøi cuûa oâng coøn laø taám göông cho theá heä treû phaûi bieát vöôït moïi caûn trôû trong cuoäc soáng ñeå vöôn leân!

Hà Nội, 8/2004

---

[1] Nhaø giaùo, Toång uyû vieân Höôùng ñaïo sinh VN (1930-45).